اگر شما هم زمان سوراخکاری از باز و بسته کردن دائم سه نظام برای تغییر سایز مته خسته شدید و دنبال راه حل افزایش سرعت و دقت اجرای کار می‌گردید، توصیه می‌کنم مقاله زیر را که اختصاص به بررسی فنی و کامل مته کاجی یا همان مته پله‌ای دارد را بخوانید؛ تا با ویژگی‌ها و کاربردهای مته مخروطی، یا کاجی به طور کامل آشنا شوید.
مته کاجی، مخروطی یا پله‌ای یکی از ابزارهای سوراخکاری است. بدنه‌ی این مته، مدرج و پله پله بوده، هر مقدار مته وارد سطح کار شود سوراخ بزرگ‌تری ایجاد خواهد کرد. مته پله‌ای به شکلی طراحی شده است تا بتوان با آن سوراخ‌هایی با قطرهای مختلف ایجاد نمود. ساختار ظاهری مته پله‌ای به شکل مخروطی با یک مسیر پله‌ای است که از نوک مته با کمترین قطر تا انتهای مته که بیشترین قطر را دارد تشکیل می‌شود. مته کاجی با نام های مته مخروطی و مته پله‌ای یا (Step drill bit) نیز شناخته می‌شود.
در مشاغل مختلف، بنا بر نیاز از مجموعه مته‌های متفاوتی استفاده می‌شود. زمانیکه نیاز به گشاد کردن حفره‌ها یا سوراخکاری با قطرهای مختلف روی ورق فلزی نازک، ورق پلاستیکی، تخته سه‌لایی، نئوپان داشته باشیم، از مته کاجی یا همان پله‌ای استفاده می‌کنیم.
مزایای مته پله‌ای یا کاجی افزایش سرعت اجرای کار و در عین حال داشتن لبه‌های سوراخ تمیز و کاملا گرد است. این مته در سوراخکاری‌های تاسیسات لوله کشی و برقکاری کاربرد فراوانی دارد.
قسمت های مختلف مته کاجی
زاویه نوک مته (Point angle) :
زاویه راس مته‌های کاجی همانند راس مته‌های پیچشی است. این زاویه، زاویه بین دو لبه اصلی برش در راس مته است و به طور معمول بین 118 الی 130 درجه می‌باشد. زاویه مناسب نوک مته نسبت به جنس و سطح کار تعیین می‌شود. مواد سخت نیاز به زاویه زیادی دارند و مواد نرمتر نیاز به زاویه تند دارند.
این طراحی باعث کاهش قابل توجه نیروی اصطکاک در نتیجه کاهش نیروی لازم برای پیشروی می‌شود. به علاوه سبب متمرکزشدن مته روی سطح کار شده که کیفیت سوراخکاری را بهبود می‌بخشد. همچنین باعث کاهش لغزش اولیه یا سر خوردن مته شده و نیروی کمتری برای سوراخکاری صرف می‌شود و اینکه دیگر نیازی به سنبه‌نشان کردن مرکز سوراخ نیست و در نتیجه اجرای کار با سرعت بیشتری انجام می‌گردد.
اشکال مختلف لبه ها استاندارد شده اند. DIN1412 . متداول‌ترین نوع لبه برای مته‌های مخروطی حالت شکل C می‌باشد.
براده‌های ایجاد شده در داخل سوراخ از راه شیارهای روی بدنه مته به بیرون سوراخ هدایت می‌شوند. سرعت برداشته شدن و خروج تراشه ها اهمیت زیادی دارد. در غیر این‌صورت گرمای زیادی ایجاد شده و مته می‌سوزد.
نوع شیارها در مته‌های کاجی، شیار مستقیم و شیار مارپیچ است. با شیار مارپیچی خروج تراشه‌ها خیلی بهتر از شیار مستقیم انجام می‌شود. با خروج خوب براده‌ها عمر مفید مته به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.
زاویه پله در مته کاجی 90 درجه است. وقتی به قطر سوراخ مورد نظر رسیدیم، زاویه پله مته کمک می‌کند تا یک سوراخ با لبه‌های یک‌دست و تمیز داشته باشیم.
بلندی یا ارتفاع پله تعیین کننده حداکثر ضخامت قطعه کاری است که یک مته کاجی می تواند در آن سوراخ با قطر مورد نظر را ایجاد کند، به عبارت دیگر تمام سطوحی که می خواهید سوراخکاری کنید باید نازک تر از ارتفاع یا بلندی پله مته مخروطی مورد استفاده شما باشد.
هر مته کاجی دارای تعدادی پله است و هر پله یک قطر سوراخ را تعیین می‌کند.
دنباله مته قسمتی از مته است که در سه‌نظام قرار می‌گیرید. اندازه‌ی شنک مته نباید بزرگ‌تر از اندازه‌ی سه‌نظام باشد.
دنباله مته گرد کمک می‌کند که بتوان مته را به طور دقیق در وسط سه نظام تنظیم کرد. شنک شش ضلعی در سوراخکاری هایی که گشتاور و نیروی بیشتری نیاز دارد مناسب است چون به ابزار کمک می‌کند تا مته را محکمتر بگیرد. دنباله مته‌های شش ضلعی برای سه نظام هایی طراحی شده‌اند که به باز و بسته کردن نیازی ندارند، در نتیجه سرعت اجرای کار را افزایش می‌دهند.
